O Bożym Narodzeniu słów kilka 

ks. Mariusz Synak, Słupsk.

Dla wiernych Kościoła prawosławnego w Polsce święta Bożego Narodzenia, prócz całej swej radosnej, litrugiczno-obrzędowej oprawy, nabierają specyficznego charakteru. Wszyscy możemy zauważyć, że w tradycji zachodniej Święta już powoli przebrzmiewają, a prawosławie (a przynajmniej ta jego cześć, która kieruje się stylem juliańskim) dopiero szykuje się do tej uroczystości. Dlaczego tak? Tu bodaj najczęściej zadawane pytanie brzmi: „Dlaczego Wschód świętuje Narodzenie Chrystusa aż o 13 dni później niż Kościół Zachodni?” Można oczywiście przekornie odwrócić pytanie i spytać, dlaczego Zachód świętuje wcześniej? Otóż, aż do roku 1582 data święta była wspólna dla wszystkich. Dopiero reforma papieża Grzegorza XIII, tj. zmiana stylu juliańskiego, którym posługuje się w liturgii Kościół prawosławny, na styl gregoriański, obowiązujący powszechnie do dziś, wprowadziła pewien rozdźwięk. Inaczej mówiąc, jeden styl stał się nowym, drugi zaczął być nazywany starym. W rezultacie tej zmiany w historii świata zniknęło właśnie 12 dni, bowiem o tyle (w ogromnym uproszczeniu) nowy styl został przyspieszony. W praktyce oznaczało to, ze ludzie położyli się spać jednego dnia, a wstali dopiero kilkanaście dni później, sądząc oczywiście po kartkach w kalendarzu.

Kościół Wschodni nie przyjął tej reformy i nadal kieruje się w swym życiu liturgicznym starym tj. juliańskim stylem. Ale, co trzeba sprawiedliwie zauważyć, istnieją w Polsce parafie, a na świecie nawet całe lokalne Kościoły prawosławne, które swój rok liturgiczny opierają na nowym, gregoriańskim stylu. Jako ciekawostkę dodam, że nasz wielki rodak, słynny uczony, kanonik - astronom, Mikołaj Kopernik, wypowiadał się krytycznie o tej reformie. Nie przyjmując nowego stylu uważał, że astronomia nie osiągnęła jeszcze wymaganej dokładności, pozwalającej na reformę kalendarza. Ale to tak na marginesie.


Powróćmy do czasów Kościoła niepodzielonego, a może nawet do jeszcze wcześniejszych. Skąd Kościół wiedział, że akurat w dniu 25 grudnia miało miejsce narodzenie Jezusa? Odpowiedź może wydać się zaskakująca, bowiem chrześcijanie pierwszych wieków nie wiedzieli wiele więcej od nas w tej materii, samo zaś święto nie było obchodzone od zarania chrześcijaństwa.

Wraz z rozwojem Kościoła zaistniała potrzeba uzupełnienia kalendarza liturgicznego, by pamięć o wydarzeniach z życia Jezusa Chrystusa można było ponownie przywoływać wraz z płynącą z nich nauką. Otóż, data 25 grudnia została z biegiem czasu wybrana spośród kilku innych. Znamy datę 20 maja, tj. 25 dzień egipskiego pachona; 10 lub 6 stycznia, tj. 15 lub 11 egipskiego


 1     2     3     4 

Powrót do listy