11 grudnia [2006r.] minęło 60 lat od odprawienia pierwszego nabożeństwa prawosławnego w powojennej historii Wrocławia. W prywatnym mieszkaniu jednego z parafian zaczęło się życie duchowe dla garstki rzuconych na Ziemie Odzyskane wyznawców prawosławia.

– Początki nie sprzyjały założeniu parafii. Wśród przybyłych na poniemieckie ziemie panowała psychoza strachu – mówi znający opowiadania najstarszych parafian ksiądz mitrat Konstanty Marczyk, we Wrocławiu od 1962 roku.

W zrujnowanym mieście bywało, że sąsiad obawiał się sąsiada.

– Nikt w tamtym czasie nie przyjechał tu z własnej woli – stwierdza o. Marczyk.

Po upadku Festung Breslau i decyzjach politycznych Wielkiej Trójki już wiosną 1945 roku zaczęli przybywać żołnierze, jeńcy z łagrów, a także powracający z przymusowych robót w Rzeszy Rosjanie, Białorusini i Ukraińcy oraz repatrianci.

Wraz z wiernymi pojawili się duchowni i władze cerkiewne, mając na uwadze dobro wiernych, 5 czerwca 1946 r. utworzyły Konsystorz Prawosławny dla Ziem Odzyskanych, przemianowany 15 lipca tego samego roku na Diecezję Ziem Odzyskanych z metropolitą Dionizym na czele.

Pierwsze próby utworzenia parafii prawosławnej we Wrocławiu nie powiodły się. Wysyłani jeszcze w 1945 roku przez Konsystorz na Dolny Śląsk duchowni informowali, że nie ma tam prawosławnych.

Znaczący wpływ na charakter wrocławskiej parafii miał pochodzący z Brześcia o. Aleksy Znosko, który 25 lipca 1945 roku przyjechał z rodziną do Chróściny w powiecie Góra Śląska.

7 grudnia 1946 r. władze cerkiewne skierowały go do Wrocławia. 10 grudnia zatrzymał się w mieszkaniu Wiaczesława Kościuszko i tam odprawił pierwsze nabożeństwo.

Poszukiwanie wiernych w tamtych czasach wymagało wielu zabiegów, ale o. Znosko nie szczędził wysiłku. Podobno wykorzystał nawet dane z przeprowadzonego zaraz po wojnie spisu powszechnego, gdzie wpisywano wyznanie.

31 grudnia 1946 roku Rada Miasta Wrocławia przyznała parafii prawosławnej posesję kilka przecznic od Dworca Głównego, przy ulicy gen. Henryka Dąbrowskiego 14/16.